Beste Fleur, Linde en Josephine,
Wij bij PWS zelf doen wij geen onderzoek naar GM, maar wij zijn een paar studenten waar je vragen aan kunt stellen. Wel heeft iemand van ons een keer een gesprek gehad met een professor over de crispr-cas methode. Daar kwam dit uit.
Graag wil ik nog benadrukken dat het gebruik van de crispr-cas9 methode op menselijke cellen momenteel een groot ethieke kwestie is. Zeker als je kijkt naar wat er in china is gebeurt met de eerste GM baby. Dit is zeker iets wat je in je profielwerkstuk kunt meenemen om het belang hiervan te laten zien.
• kunnen plasmiden in specifieke eukaryotische cellen (en met nadruk op menselijke cellen) worden ingebracht, die dan ook werkzaam zijn en blijven?
Er zijn plasmides die ook in eukaryotische cellen kunnen delen en voor gen expressie gebruikt kunnen worden. Deze gebruiken wel andere replicatie mechanismen dan bacteriele plasmide.
• delen deze plasmiden dan ook mee met de celdeling?
Ja
• als een gfp gen d.m.v. de crispr-cas9 methode in het dna wordt ingevracht van een menselijke cel, moet het gemodificeerde cas9 eiwit samen met het gen voor de aanmaak van gfp dan heel precies in de celkern worden gebracht?
Voor de duidelijkheid: het gen wordt vaak ingebracht in het genoom van de cel (dus in de chromosomen), niet in een plasmide. Daarvoor moet het Cas9 eiwit, een gidsRNA en het integratie fragment aanwezig zijn in de cel. Cas9 kan daarbij als DNA toegevoegd worden (als plasmide, of in het genoom) of tegelijkertijd met de andere onderdelen als eiwit. Welke methode het beste werkt is onder andere van het type cel en van het type modificatie afhankelijk.
• of kan een cas9 eiwit samen met een gfp gen 'gewoon' in een cel worden gespoten en vind het zelf zijn weg naar het DNA?
In theorie kan dat maar het is niet heel makkelijk. Vaak is de “transformatie” (dus de injectie) niet triviaal.
• tot hoe ver kan Uv licht door het menselijk lichaam dringen?
Waarvoor wil je dit precies weten? UV licht is namelijk niet nodig voor het gebruik van GFP. In princiepe volstaat licht van een laser met een golflengte van 488 nm, die dus minder energie-dragend is en daarom dieper het menselijk lichaam binnendringt. Je kan GFP op zich wel exciteren met UV, maar dat is niet erg efficient en UV bestraling is gevaarlijk voor de menselijke huid (met name vergroot het de kans op DNA schade en dus op kanker).
• tot hoever zou, wanneer een cel gfp kan uitscheiden in het lichaam, dit kunnen doordringen dat kan worden gezien op het blote oog wanneer uv licht op het lichaam wordt geschenen?
Ten eerste wordt GFP niet vanzelf door cellen uitgescheiden, het blijft in princiepe in de cel zelf. Je kan het wel laten secreteren, maar daar moet je dan extra voorzieningen voor treffen, zoals een zogenaamde export tag. Verder is GFP met het blote oog niet goed zichtbaar. In heel extreme gevallen kan je het wel zien, zoals als je ‘fluorescent gfp rabbit’ googled, maar dat is alleen in het donker en met zeer efficiente expressie van GFP. Als je de expressie van GFP op cellulaire schaal wil zien kan dat wel goed, met name door een fluorescentie microscoop of flow cytometer te gebruiken.
En ook raadde hij dit artikel aan0_1567797959142_CRISPR.pdf.
Ik hoop dat jullie wat aan deze informatie hebben. En als jullie meer vragen hebben hoor ik het graag.
Met vriendelijke groet,
Ismene
PWS TU Delft
