Hoi Mitchell,

Interessante vraag! Voor het antwoord moet je eerst weten wat een jetlag precies is. Dit is namelijk een verstoring van het zogenaamde slaap-waakritme. Je moet je voorstellen dat de processen in je lichaam zich vasthouden aan een bepaald ritme, ook wel de biologische klok genoemd. Onder andere je slaappatroon en je eet en drink behoefte hangen hier vanaf. Zodra je je van het een op het andere moment in een andere tijdzone begeeft, zoals er gebeurd als je met het vliegtuig een lange reis maakt, veranderen bepaalde factoren in je omgeving die van invloed kunnen zijn op je biologische klok. Dag en nacht kunnen worden omgedraaid en je lichaam is genoodzaakt om plotseling een andere ritme aan te gaan houden. Met als gevolg dat je overdag moe wordt en 's nachts niet kan slapen. Dit noem je een jetlag.

Vervolgens terug naar je vraag. Ik citeer van deze Wikipedia pagina:

[quote]Wordt het individu afgeschermd van bepaalde omgevingsfactoren, dan blijven de circadiaan verlopende processen volgens hun eigen innerlijke ritme doorlopen. Onder invloed van uiterlijke factoren, zoals zonlicht, getijden, klimaat of sociale omgeving, worden de circadiane invloeden afgezwakt en wordt het gedrag van het individu meer bepaald door die omgevingsfactoren.[/quote]

Je zou een verblijf in de ruimte kunnen zien als een afscherming van de bovenstaande omgevingsfactoren. Je merkt daar immers niets van de getijden of het klimaat van de aarde. Ook het zonlicht maak je anders mee dan op aarde en je sociale omgeving blijft hetzelfde. Met andere woorden, wanneer je in de ruimte bent gaat je slaap-waakritme op normale manier verder. Je hebt dus geen last van een jetlag in de ruimte.

Hoi Pjotr,

Cool onderwerp heb je gekozen. Uiteindelijk is het de grenslaag die bepaalt wat de prestaties van een bepaald vleugelprofiel zijn en dus of een bepaald vliegtuig onder verschillende omstandigheden wel of niet in de lucht blijft. Dit is een heel breed onderzocht onderwerp en daarom blijf ik ook eerst even hangen bij je hoofdvraag:

"Waar ligt het omslagpunt van een laminaire stroming rond de vleugel naar een turbulente stroming?"

Deze is denk ik iets te breed, of in ieder geval iets te breed geformuleerd. Er zijn ongelofelijk veel verschillende vleugelprofielen, waarover je allemaal apart wel een PWS zou kunnen maken. Het woord 'vleugel' in je hoofdvraag zou ik daarom specificeren. Je geeft eerder al aan dat je je voornamelijk richt op de vleugelprofielen van zweefvliegtuigen. Wat je zou kunnen doen is twee of drie verschillende vleugelprofielen van zweefvliegtuigen nader onderzoeken en dit ook aangeven in je hoofdvraag, dus:

"Waar ligt het omslagpunt van een laminaire stroming naar een turbulente stroming rond de vleugels van [i]zweefvliegtuig type 1[/i] en [i]zweefvliegtuig type 2[/i]?"

De keuzes voor de twee zweefvliegtuigen kun je motiveren in de inleiding van je verslag. Vervolgens probeer je de twee (of drie) vleugelprofielen zo nauwkeurig mogelijk na te bouwen en kun je ze in de windtunnel komen testen. Check ook deze pagina voor meer informatie over de workshop zelf en voor een bouwhandleiding (!).

De windtunnel workshop zelf geef ik hoogstwaarschijnlijk in de tweede week van februari. Daar hoor je deze week meer over.

Grt. Wouter

Dat maakt niet uit hoor, want wij hebben ook gewoon vakantie ;) Wel heel jammer om te horen dat je ermee gaat stopen, want wij voelen ons toch vertrouwd bij jou. Hopelijk is Wouter net zo behulpzaam als jij. Is er misschien wel een mogelijk om op een manier contact te houden met jou. Dan kunnen we soms misschien nog wat kleine updatejes doorgeven, want jij hebt ons bovendien toch erg veel geholpen.

Hier dan nog wel de laatste update. Gister hebben we toevallig nog aan de windtunnel gewerkt. We hebben ons schaalmodel af er zitten alleen nog geen spoilers op. We willen deze in verschillende maten maken, zoals jij had voorgesteld. We willen ze maken uit pvc buizen zodat je een mooie kromming hebt. We hebben ook nog in de schuur een ventilator van 55cm diameter gevonden die werkt op krachtstroom. Dus die doet het wel aardig! De windtunnel moeten we nog in elkaar zetten, maar dan is alles gereed om te testen met ons eigen ontwerp!

Waarschijnlijk zit er een fototje bij van ons auto model. Er hoort nog een bovenkantje op en de spoilers natuurlijk maar daar hebben we geen foto van gemaakt.

Alvast een fijne jaarwisseling!

Groetjes,
Marc en Bas

Hey Maarten en Gijs,

Ik ken deze formule eerlijk gezegd niet, maar hij kan wel kloppen. Waar heb je hem vandaan?

De formule beschrijft het uitgestoten water. Het geeft aan dat het uitgestoten water in de vorm van een zuil met een doorsnede van de fles opening dezelfde lengte heeft als de afstand die is afgelegd. Oftewel als je 1 meter naar boven gaat, dan is het water wat er uit is gegaan ook 1 meter lang, en in dikte de doorsnede. Op zich klinkt het logisch, maar het lijkt me wel dat je dan niet rekening houdt met het feit dat de raket een traagheids moment heeft. Daarnaast kan het niet kloppen omdat je ook nog eens niet rekening houdt met de zwaartekracht. Dit kun je makkelijk beargumenteren, door dat je de druk een beetje opvoert, maar niet te hard, zodat de stuwkracht niet voldoende is voor een 'lift-off'. In dat geval zal er wel zeker water uitspuiten, dus dan heeft vol (het uitgespoten volume) een waarde die niet nul is, maar de raket heeft zich niet verplaatst. Dus volgens mij klopt de formule niet helemaal.

Het beste is als je me even verteld waar je hem vandaan hebt, dan kan ik ook naar de aannames kijken die gemaakt zijn.

Groet, Hubert

Hebbes!!!

Bedoel je dit?

Hoi Maarten,

Helaas zit de windtunnel workshop van morgen al vol. Maar er komen wel wat interesse formulieren binnen, dus ik denk dat er inderdaad in januari nog een workshop aankomt. Zouden jullie het interesse formulier willen invullen, dan kan ik jullie op de hoogte houden als we een nieuwe datum hebben.

Wat betreft jullie aanvraag over een proef om de krachten op een zeil te meten. Helaas is dit niet mogelijk. Er bestaat wel een opstelling waarmee dat had gekund, maar deze proef wordt in de grote windtunnel gedaan. Deze tunnel is heel ingewikkeld en erg duur en daarom is hij jammer genoeg niet toegankelijk voor leerlingen en of het scholierenlab. De TU heeft hier qua tijd en geld helaas dus niet de capaciteit.

Ik hoop dat jullie misschien zelf iets kunnen bedenken waarmee jullie iets niet al te moeilijks kunnen simuleren met een experiment? Graag helpen we jullie daarbij om iets te verzinnen.

Groet,

Hubert

Hoi Tom, Koos en Erwin,

Ik heb in een andere topic op jullie bericht gereageerd, maar zie nu dat we hier ook al bezig waren. Laten we hier verder gaan.

Groet,

Hubert

Is goed, en klopt het dat de rand van de buis uitsteekt, horizontaal?

Hallo Steven en Marc,

Ja dat kan. De inschrijfprocedure is hetzelfde als vorige keer en alle info (inclusief bouwhandleiding) is te vinden op de windtunnel workshop pagina. Groet, Hubert

Hey Bram!

Gefeliciteerd, vond het leuk je te helpen! Cool ook om te zien dat je niet bang bent voor theorie! Ik ben trouwens benieuwd naar het eindresultaat, dus als je't leuk vindt mag je het PWS graag naar me mailen. Succes met de examens. Groet, Hubert

Hey Joppe,

Er zijn scholieren die met camera's de hoogte van waterraketten bepalen, misschien dat je dus het traject van de Boomerang ook kunt meten? Heb je al google gezocht of mensen dat hebben geprobeerd?

Wat de betrouwbaarheid en perfecte locatie betreft; ik denk als je goed uitzoekt of het mogelijk is en of mensen het eerder hebben geprobeerd, kun je wel bepalen of het de moeite waard is om het te proberen. Als het niet lukt is dat ook een resultaat en vind ik zelf dat het ook PWS waardig is. Cruciaal is wel dat je aantoont welke stappen je hebt ondernomen zodat je docent je er niet op af kan schieten/afrekenen.

Ik heb even gezocht naar een software die de baan berekend, maar helaas nog niet echt wat gevonden. Misschien dat jij al beter in de materie zit om de juiste zoekwoorden te gebruiken. Het beste advies wat ik je hierover kan geven is dat je zo veel mogelijk in het Engels probeert te zoeken.

Er is een wetenschappelijk artikel wat ik heb gevonden. Schik er niet van, het is ingewikkeld, maar misschien dat je wel hier en daar wat interessante formule's tegen komt. Kijk ook vooral of je interessante artikelen in de referenties van dat artikel tegen komt, soms staat daar in eens de hele theorie in.

Succes! Groet, Hubert

Hey Toine en Rens,

Ik heb jullie een email gestuurd. Graag daarop reageren!

Groeten Thijs

Hoi Jeroen,

Dat kan inderdaad tijdens de workshop dagen. Als je de link volgt, kun je informatie vinden over hoe en wanneer we de windtunnel gebruiken. Je kunt je daar ook inschrijven voor de workshop op 5 December. We hebben ook volgende 24 oktober nog een workshop, de inschrijving daarvoor gaat vandaag sluiten. Mocht je nog mee willen doen, zou je me dat dus vandaag nog moeten laten weten.

Tijdens de workshop gebruiken we een profiel, dus als je echt verschillende profielen wil testen, zou je deze zelf moeten maken.

Groet,

Hubert

Hallo Hubert,

Bedankt voor je reactie, wij weten wat we moeten maken. Tot woensdag, en mochten we nog vragen hebben, dan laten we het hier wel weten.

Groet,

Jeroen

Hoi Wouter en Alok,

Onderstaand wat opmerkingen op jullie vragen:

[quote]
Allereerst vroeg ik mij af, of je ook meetresultaten en gegevens over de vleugels mee krijgt als je jullie vleugels gebruikt om te meten. [/quote]
Ja, die krijg je mee, je kunt ze dus ook in je verslag verwerken.

[quote]
Gekoppeld hieraan is dan de vraag of jullie ook verschillende soorten profielen hebben zodat wij ook het verschil in lift kunnen meten aan de dikte en/of lengte van de vleugels. [/quote]
We hebben twee profielen, maar er is helaas te weinig tijd om tijdens de workshop beide profiel te testen. De een is trouwens van aluminium, de ander van schuim. Hierdoor verander je dus niet allen de vorm, maar ook oppervlakte. Om ze dan met elkaar te vergelijken slaat niet echt ergens op, omdat je meer dan een variabele verandert (de vorm).

[quote]
Als deze zaken positief beantwoord kunnen worden, klopt het dan dat wij meet gegevens kunnen krijgen over verschillen in:
-De liftkracht
-De lift t.o.v. de hoek van de vleugel
-lengtes en breedtes (oppervlaktes)
-De windsnelheid
Heeft u hier nog iets aan toe te voegen of te schrappen welke onderdelen niet gemeten kunnen worden?
[/quote]
Klopt, de lift wordt met krachtopnemers gemeten, alles in de liftkracht formule behalve Cl berekenen of meten we. Je houdt dus Cl over en dat wil je dus ook weten. Uiteindelijk gaan we dus verband leggen. Proef 1 is invalshoek variëren en naar cl kijken, proef twee is om te kijken wat er met de lift gebeurt als je snelheid varieert.

[quote]
Het was eerst de bedoeling dat wij zelf een vleugel gingen maken maar kwamen er achter dat dit nog moeilijker zou zijn dan verwacht. Dit komt onder andere door het gebrek aan tijd, maar ook aan het gebrek aan apparatuur. Op internet hebben wij wel het een en ander kunnen vinden over het snijden met een heet metaaldraadje, maar dan word het nog heel moeilijk om een, niet symetrische gebolde vorm van 60 cm in de diepte, uit te snijden.
Samengevat: is het een privilege als je een eigen vleugel hebt tijdens de workshop, of kun je net zo goed jullie vleugels gebruiken?[/quote]
Het hangt er een beetje vanaf of je het zelf wil. Ik denk dat je naar je docent toe meer indruk maakt als je ook het bouwproces in je PWS mee neemt. Als je ons profiel gebruikt, heb je dat natuurlijk niet. Samengevat: Als je echt een groot praktisch gedeelte moet hebben voor je PWS en je er zin en tijd voor hebt, kun je zelf een profiel maken. Aan de andere kant is ons profiel voor de resultaten meer dan voldoende, dus voor de resultaten hoef je het niet te doen. Je hebt het trouwens wel aan het goede eind: als je zelf profielen gaat maken is de grote toevoeging dat je verschillende profielen met elkaar gaat vergelijken. Interessant is bijvoorbeeld een symmetrisch profiel of een extreem dik profiel.

Groeten, Hubert

Beste Margje,

Wij willen inderdaad 3 verschillende brandstoffen testen, hiervoor is toestemming gegeven. Wij willen de brandstof kiezen die het meeste kracht oplevert per gram. Dit willen wij doen dmv een miniatuur raket op een weegschaal te zetten en de gewichtstoename die wordt waargenomen te vermenigvuldigen met 9,81 . Dit is eigenlijk de enige manier die wij weten om dit te kunnen testen. Weet jij misschien een andere manier?
Met vriendelijke groet,

Teun Strikkers

Hoi Sander en Jasper,

Dat klopt inderdaad. Eigenlijk is het zo dat bijna elk toestel andere eisen stelt aan de vleugel en daardoor verandert ook de vorm. In principe kun je vleugels wel zo een beetje in drie categorie splitten: (1) Lage snelheden tot ongeveer 500 km/h. Dit zijn kleine prive vliegtuigjes, stunt vliegtuigjes en turboprops. Je noemt deze categorie ook subsonic of low subsonic (2) Snelheden boven de 500 km/h, waarbij delen van de lucht om het vliegtuig bijna Mach 1 bereikt. Het gaat hier om transport vliegtuigen. (3) Supersone snelheden, dus waarbij het hele vliegtuig boven Mach 1 gaat.

Er is ontzettend veel onderzoek gedaan naar vleugels en hun vormen, maar voor een eerste indruk is wikipedia handig. Verder is het misschien handig om ook op de nasa site te kijken, daar wordt ook veel op een makkelijke manier uitgelegd.

Dit is ook wel een handige site: http://users.telenet.be/aerodynamica/

Kun je hier alvast wat mee?

Groet, Hubert

Hoi Koen en Michael,

Super leuk dat jullie meer willen weten over ruimtevaart. De eerste site waar ik jullie naar toe zou sturen is de NASA technical report server. Daar staan alle technische rapporten publiekelijk verkrijgbaar gesteld door NASA. Let wel op: NASA doet meer dan ruimtevaart, dus het is nogal veel informatie wat daar op staat. Trouwens: het is ook allemaal in het Engels, dus de uitdaging zal er in zitten dat jullie de juiste termen vinden die jullie nodig hebben. Mocht er blijken dat de rapporten de ingewikkeld zijn, dan moeten jullie uitwijken naar andere naslagwerken.

Bij het invullen van 'muscle' en 'space' heb ingevuld ben ik deze tegen gekomen, is dat misschien wat?

Groet, Hubert

Hallo Boas en Niels,

We hebben inderdaad een windtunnel die we op geplande dagen mogen gebruiken. Op deze dagen geef ik een workshop en daarna is er ook gelegenheid om zelf een profiel te testen. De data zijn 24 oktober en 5 december. Kijk anders voor meer informatie even op de workshop pagina.

Mochten jullie zelf iets willen testen in de windtunnel dan zie ik graag een werkplan van jullie over wat jullie willen onderzoeken, hoe de opstelling er uit ziet, etc. Het is vooral belangrijk dat het model goed op de opstelling past en natuurlijk ook dat de opstelling hetgeen kan meten wat jullie experimenteel willen aantonen.

Kunnen jullie hier iets mee?

Groet, Hubert

Hey!

Graag gedaan, succes alvast! Groet, Hubert