Beste @Robert-VDL,

Ik heb jullie een privéberichtje gestuurd.

Groetjes,

Lisa

Beste @isakrowinkel,

De deelvragen van jullie PWS zien er goed uit. Ik raad jullie aan om deze vragen op te zoeken op het internet, er zijn namelijk ontzettend veel bronnen te vinden waar dit allemaal wordt uitgelegd. Er zijn ook heel veel informatieve en duidelijke filmpjes op youtube, waar je erachter kan komen wat pathogeen is en hoe bacteriën resistent worden. Voor wat meer wetenschappelijke bronnen kan ik Google Scholar van harte aanraden.

Ik hoop dat jullie hiermee verder kunnen.

Groetjes,

Lisa

Beste @jasonhop,

Jullie hebben interessante deelvragen bedacht, leuk om te lezen! Ik ben wel benieuwd wat jullie bedoelen met "modificaties aanbrengen" in de laatste vraag.

Om antwoord te geven op jullie vraag met wat ik bedoel met het gedeelte over C-NMR en H-NMR. Jullie vertelden dat het idee was om te kijken naar de zuiverheid van bepaalde emotie opwekkende suplementen. Op het moment dat je gaat kijken naar de zuiverheid van een stof, wil je weten wat voor chemische verbindingen er allemaal in zitten. Dit kan je door middel van de techniek Nuclear Magnetic Resonance doen. Het is echter een vrij ingewikkeld proces, maar als jullie er meer over willen weten kunnen jullie altijd bij mij terecht. Hierbij moet ik helaas wel zeggen dat het niet mogelijk is om dit apparaat te gebruiken op onze campus i.v.m. COVID-19.

Verder doelde ik met mijn opmerking over jullie laatste idee inderdaad op wat jullie omschrijven. Ik denk dat het heel interessant is om hiernaar te kijken. Zo is het bekend dat veel voedingsmiddelen stofjes bevatten die de aanmaak van bepaalde neurotransmitters stimuleren. Je zou bijvoorbeeld kunnen kijken naar dit artikel, hier beweren ze dat verschillende smaken chocola verschillende emoties opwekken bij mensen. Ik zou zo snel even niet een scheikundig experiment hiermee kunnen bedenken, maar waar ik wel aan dacht is het volgende:

Stel je laat testpersonen geblindoekt bepaalde voedingsmiddelen proeven, waarvan de hypothese is dat ze specifieke emoties of gedachtes opwekken. Je zou ze dan kunnen vragen wat ze voelen na het eten/drinken hiervan en waar ze aan moeten denken. Dit kan je dan misschien weer heel mooi terugkoppelen op het biologische/chemische proces in je lichaam waardoor je datgene voelt.

Ik hoop dat jullie weer even verder kunnen.

Groetjes,

Lisa

Beste @Guus,

Vragen bedenken voor een PWS is altijd erg lastig. Ik raad je aan om dit stappenplan op ons forum te lezen, hier is namelijk veel informatie te vinden over hoe je goede hoofd- en deelvragen bedenkt. Wat betreft jullie onderwerp ben ik benieuwd bij welk vak jullie je PWS doen. De vraag "Wat zijn de gevolgen van doping op duursporters?" kan je namelijk van meerdere kanten belichten. Hebben jullie het over de lichamelijke gevolgen bijvoorbeeld, of juist de gevolgen voor de sportwereld?

Ik hoor graag van jullie.

Groetjes,

Lisa

Beste @Karlijn-en-Femke,

Ik heb het voor jullie nagevraagd en helaas is het niet mogelijk om jullie proef bij ons uit te voeren. Nitrobenzaldehyde en natriumdithioniet zijn vrij ernstige risicovolle stoffen, waardoor het lastig wordt om ermee te werken. Overigens is het onverantwoord om jullie over straat te sturen met allerlei chemicaliën. Het transport van dergelijke stoffen is wettelijk gereguleerd en zodoende an allerlei eisen onderhevig.

Ik hoop jullie hierbij voldoende ingelicht te hebben. Mochten jullie nog verdere dragen hebben, dan kunnen jullie altijd een berichtje achterlaten op het forum.

Veel succes!

Groetjes,

Lisa

Beste @Tim-J,

Dit is een erg actueel PWS onderwerp, je leest namelijk steeds meer dingen in het nieuws over plastic afval wat schadelijk is voor mens en milieu. De voornaamste boosdoener is het microplastic, maar er zitten ook zeker veel schadelijke stoffen in plastic om het bijvoorbeeld zo te vormen. Ik raad je aan om je hierover in te lezen, er staat namelijk al heel veel informatie op het internet. Kijk bijvoorbeeld hier of gebruik Google Scholar voor meer wetenschappelijke informatie. Wat betreft je experiment, denk ik dat je erg goed moet nadenken over of deze giftige stoffen niet al worden gemeten bij bijvoorbeeld een waterzuiveringsbedrijf en wat voor toegevoegde waarde dit experiment heeft voor jouw eigen PWS. Ook moet je goed nadenken over dat als je hypothetisch gezien dit experiment uit wil gaan voeren, dat je zelf ook in aanraking komt met de giftige stoffen.

Ik hoop dat je weer even verder kan.

Groetjes,

Lisa

Beste @awa,

Ik heb even voor je opgezocht wat allemaal mogelijk is, je kan zeker zelf "wey protein" maken. Laat je inspireren door deze en deze websites, hier is overigens ook heel veel achtergrond informatie te vinden. Het is erg gemakkelijk om dit op school of zelfs thuis uit te voeren en de benodigdheden kan je in de supermarkt halen.

Ik hoop je geholpen te hebben.

Groetjes,

Lisa

Beste @enolawillems,

Helaas hebben wij op dit moment geen massaspectrometer of IR-spectrometer tot beschikking. Mocht je nog verdere vragen hebben over je PWS, dan kan je altijd op het forum terecht.

Groetjes,

Lisa

Beste @Karlijn-en-Femke,

Ik ga het voor jullie navragen en zal er z.s.m. op terugkomen.

Groetjes,

Lisa

Beste @jasonhop,

Zou je mij kunnen vertellen wat jullie precieze hoofd- en deelvragen zijn? Het is namelijk belangrijk dat je proefje helpt met het beantwoorden van de hoofdvraag, dus je moet nagaan wat je eigenlijk wil weten over het onderwerp.

Verder krijg ik de indruk dat jullie op zoek zijn naar een scheikundige proef, klopt dat? Er goed dat jullie zelf al zoveel ideeën hebben voor proefjes. Om in te gaan op je eerste vraag, ik denk niet dat het haalbaar is om zelf de stoffen te creëren, aangezien dat normaal in het lichaam gaat met allemaal ingewikkelde tussenstappen. Hier geldt ook weer, wat wil je precies met deze stoffen doen als je ze hebt gemaakt? Supplementen van dopamine en GABA zijn overigens online al erg makkelijk te verkrijgen. Om de zuiverheid te bepalen van een bepaalde stof gebruik je vaak C-NMR of H-NMR (Nuclear Magnetic Resonance), maar dan moet je wel veel onderzoek doen naar alle structuren etc. Wat betreft jullie laatste idee, doelen jullie hiermee op voedingsmiddelen? Als jullie dit bedoelen, ga dan goed onderzoeken hoe het proces precies werkt. Ik bedoel hiermee dat je moet bedenken of in een bepaald voedsel echt dopamine zit, of dat je het door middel van het eten van het voedsel juist dopamine gaat aanmaken.

Zelf heb ik nog even nagedacht over wat nog meer leuk zou zijn. Wellicht is het misschien leuk om een gedragsexperiment te doen. Zoek bijvoorbeeld op welke dingen zorgen voor dopamineaanmaak en vanuit daar...?

Ik hoop dat ik jullie heb kunnen helpen.

Groetjes,

Lisa